Zdravlje usta i zuba se stvara i čuva u porodici

Kako bi se unapredilo stanje zdravlja usta i zuba, neophodno je stalno podsticati uspostavljanje pravilnih navika i ponašanja u ovom nezobilaznom i izuzetno važnom segmentu zdravlja. Pored roditelja, čija uloga je najvažnija za formiranja životnih navika kod dece, treba uključiti bake i deke koji su značajan potencijal u unapređenju zdravlja najmlađih. Vreme koje provode zajedno korisno je, kako za unuke, tako i za starije.

Znanja, stavove, razmišljanja, navike koje obostrano prenose jedni na druge treba da budu usklađeni sa savremenim doktrinama stomatološke preventivne nauke, posebno po važnom pitanju upotrebe fluorida u prevenciji karijesa.

Iako je Nacionalnom strategijom za razvoj obrazovanja postavljen cilj da do 2020. godine 75% dece bude obuhvaćeno nekim vidom organizovanog predškolskog boravka, samo 23,1% male dece uzrasta do 3 godine i 42,1% dece uzrasta od 3 godine pa do predškolskog pripremnog programa, uključeno je u organizovani boravak u predškolskoj ustanovi.

Često su najmlađi povereni na čuvanje starijim članovima šire porodice, bakama i dekama i to veći deo dana, s obzirom na savremeni način života i orijentisanost roditelja ka sticanju i obezbeđivanju materijalnih uslova. Procenjuje se da u Srbiji skoro svaka peta osoba, starija od 65 godina, najčešće u ulozi bake ili deke, brine i provodi više od 6 sati dnevno sa unucima. Zbog toga je važno uspostaviti međugeneracijski transfer znanja o zdravlju, kako opštem, tako i zdravlju usta i zuba.

Pokazatelji stanja zdravlja usta i zuba starijih od 65 godina nepovoljniji su u odnosu na razvijene zemlje, bezubost i krezubost su prisutni kod oko 40% ove populacije, kao i visoki karijes indeksi (KIP 1,73-4,13) i nezadovoljavajući indeksi oralne higijene. Takođe, karijes je kod male dece sve prisutniji, što je dobrim delom uslovljeno ne obraćanjem dovoljno pažnje na oralnu higijenu.

Osnovna pravila dobrog zdravlja usta i zuba su sledeća:

1. Pravilna i redovna higijena zuba i usne duplje od rođenja pa nadalje, pranje zuba najmanje ujutru i uveče u trajanju od 3 minuta, tehnikom da se očiste sve zubne površine kao i površina jezika.
2. Lokalna, topikalna upotreba preparata fluorida u odgovarajućoj koncentraciji prema uzrastu i faktorima rizika za karijes (paste za zube, rastvori, gelovi). Važno je da količina zubne paste bude u veličini zrna graška kao i da se posle četkanja ne proguta, već da se dobro isperu zubi i usta.
3. Pravilna raznovrsna ishrana pospešuje lučenje pljuvačke, koja ima samočisteći efekat. Treba znati da ugljeni hidrati povećavaju kiselost u usnoj duplji i pospešuju rast bakterija u formiranom plaku na zubima, zbog čega treba izbegavati gazirana zaslađena pića i napitke, rafinisane šećere, posebno van obroka.
4. Redovni odlasci kod doktora stomatologije, primena preventivnih mera i blagovremena sanacija, kao i kontrola rezultata na 6 meseci.
5. Nošenje čuvara zuba pri kontaktnim sportovima.

Unaprediti zdravlje i kvalitet života svakog člana porodice misija je svih nas!