Međunarodni dan dece obolele od raka - 15. februar 2023.

Podizanje svesti o malignim bolestima u dečjem uzrastu, važan je zadatak koji se obavlja združeno sa ciljem pružanja podrške naporima za obezbeđivanje adekvatne dijagnostike, lečenja i neophodne pomoći roditeljima i porodicama. Međunarodni dan dece obolele od raka (15. februar) ustanovljen je 2002. godine radi ujedinjavanja aktivnosti i slanja jasne poruke u kontekstu prethodno pobrojanih ciljeva. Utemeljivač obeležavanja ovog datuma bila je Međunarodna kofederacija Udruženja roditelja dece obolele od raka, dok je deo Kalendara javnog zdravlja u Republici Srbiji postao 2013. godine.

Svetska zdravstvena organizacija (SZO) procenjuje da se u svetu godišnje postavi oko 400.000 dijagnoza malignih bolesti kod dece uzrasta 0 - 19 godina. Najčešće vrste malignih bolesti u dečjem uzrastu bile su leukemije, tumori mozga, limfomi, neuroblastom i Vilmsov tumor. Rana i tačna dijagnoza malignih bolesti kod dece, praćena efektivnim lečenjem, treba da bude cilj svakog učinkovitog pristupa u kontroli ovih bolesti.

Uspeh izlečenja raka kod dece je veliki, znatno veći nego u populaciji odraslih. U visokorazvijenim zemljama sveta, stopa preživljavanja prelazi 80%. Rano otkrivanje i tačna dijagnoza malignih bolesti kod dece mogu značajno uticati na povećanje verovatnoće preživljavanja, bolji odgovor bolesti na terapiju kao i manje skupo i manje intenzivno lečenje. Smatra se da koncept rane dijagnoze maligne bolesti kod dece obuhvata tri komponente: znanje i svest roditelja i zdravstvenih radnika o potencijalnim simptomima bolesti; tačnu i blagovremenu kliničku procenu i postavljanje dijagnoze; brz pristup potrebnoj terapiji. Postizanje boljeg efekta programa koji promovišu adekvatan pristup u ranom prepoznavanju i tačnoj dijagnostici malignih bolesti u dečjem uzrastu, ostvarivo je kao zajednički cilj (koji obuhvata i zajedničku akciju) vladinih tela, nevladinih organizacija kao i roditeljskih i udruženja građana.

Ukupan broj predškolske dece obolele od malignih neoplazmi u Beogradu, prema podacima iz populacionog registra za rak iznosi 20 u 2021. godini. Stopa registrovane obolele dece ovog uzrasta na 100.000 dece iznosi 16.1. U periodu od 2012. do 2021. godine, najčešće maligne bolesti kod dece predškolskog uzrasta se odnose na maligne neoplazme krvi i limfnog tkiva, znatno ređi su maligniteti oka, mozga i drugih delova centralnog nervnog sistema u posmatranih 10 godina, a zatim zloćudni tumori mokraćno-polnog sistema, štitne žlezde i dr. žlezda sa unutrašnjim lučenjem, kao i kosti, kože i vezivnog tkiva.

Tokom 2021. godine u populacionom registru za rak registrovano je ukupno 35 dece obolele od malignih neoplazmi u Beogradu u uzrastu od 7 - 19 godina. U 2021. godini, maligne bolesti (neoplazme) dece i omladine uzrasta 7 – 19 godina imaju stopu obolevanja od 16,3/100.000. Prema grupama dijagnoza, kao najčešće u ovoj dobnoj grupi u 2021. godini izdvajaju se maligne neoplazme krvi i limfnog tkiva, zloćudni tumori kosti, kože, vezivnog tkiva i tumori dojke. Po učestalosti zatim slede zloćudni tumori muških polnih organa i zloćudni tumori oka, mozga i drugih delova CNS-a.