Sprovođenje Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda se obavlja na osnovu Ugovora broj V-01 4011.1-135, od 29.12.2021. godine, zaključenog između Sekretarijata za zaštitu životne sredine i Gradskog zavoda za javno zdravlje, Beograd, koji važi za dvogodišnji period praćenja.


Zakonske osnove uspostavljanja i realizacije Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda sadržane su u Zakonu o zaštiti životne sredine "Službeni glasnik RS", br. 135 od 21. decembra 2004, 36 od 15. maja 2009, 36 od 15. maja 2009 - dr. zakon, 72 od 3. septembra 2009 - dr. zakon, 43 od 14. juna 2011 - US, 14 od 22. februara 2016,76 od 12. oktobra 2018, 95 od 8. decembra 2018), Zakonu o zaštiti zemljišta („Sl.glasnik RS“, broj 112/2015), Pravilniku o načinu određivanja i održavanja zona i pojaseva sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja (»Službeni glasnik RS«, br. 92/08), Rešenju o određivanju zona i pojaseva sanitarne zaštite za izvorišta koja se koriste za snabdevanje vodom za piće na području grada Beograda (''Sl. list grada Beograda'' br. 33/78), Uredbi o graničnim vrednostima zagađujućih, štetnih i opasnih materija u zemljištu („Sl.glasnik RS“, 30/2018 i 64/2019) i drugim zakonskim odredbama.

Tokom 2023. godine, Programom ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda, predviđeno je da se uzorkuje i laboratorijski ispita ukupno 96 uzoraka zemljišta sa 48 lokacija na teritoriji grada u 3 tromesečna ciklusa (mart/april/maj; jun/jul/avgust i septembar/oktobar/novembar).

CILJ ISPITIVANJA ZAGAĐENOSTI ZEMLJIŠTA

Sprovođenje programa sistematskog ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda omogućava ostvarivanje sledećih ciljeva:

•   procenu zagađenosti zemljišta u užoj zoni sanitarne zaštite izvorišta centralnih vodovoda na teritoriji Beograda;
•   procenu zagađenosti zemljišta u zoni poljoprivrednih površina;
•   procenu zagađenosti zemljišta u zoni velikih saobraćajnica;
•   procena zagađenosti zemljišta u zonama javnih površina i nehigijenskih naselja
•   obradu informacija i dopunjavanje baze podataka o stepenu i karakteristikama zagađenja zemljišta;
•   praćenje stanja zagađenosti zemljišta po gradskim zonama sa evaluacijom višegodišnjih trendova;
•   davanje predloga za preduzimanje preventivnih mera u svim aspektima značajnim za zaštitu zemljišta od zagađivanja.

METODOLOGIJA ISPITIVANJA     

•   Broj uzoraka, obim i dinamika ispitivanja definisani su u Programu za ispitivanje zagađenosti zemljišta na teritoriji grada Beograda i predmetnom Ugovoru.
•   Uzorkovanje zemljišta je izvršeno na lokacijama koje su predhodno dostavljene od strane Stručne Službe Sekretarijata za zaštitu životne sredine.
•   Na svim lokacijama uzorkovanje je obavljeno sa dubine 0,10m i 0,50m.

PODRUČJE ISPITIVANJA

Imajući u vidu namenu i način korišćenja zemljišta, kao i predhodno navedene ciljeve, Program ispitivanja zemljišta na teritoriji Beograda u 2023. godini se orijentisao na sledeća područja ispitivanja:

I          Zona sanitarne zaštite izvorišta centralnih vodovoda – 9 lokacija

II         Zona na poljoprivrednim površinama – 4 lokacije

III        Zona pod uticajem postojećih deponija i nehigijenskih naselja – 10 lokacija

IV        Zona u blizini velikih saobraćajnica – 11 lokacija

V         Zona javnih površina i dečijih igrališta – 11 lokacija

VI        Zona u blizini hazardnih industrijskih objekata – 3 lokacije

REZULTATI ISPITIVANJA

Tokom 2023. godine, u cilju realizacije Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda, uzorkovano je i laboratorijski ispitano ukupno 96 uzoraka zemljišta na 48 lokacija.

Rezultati sprovedenog laboratorijskog ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda pokazuju da u površnom sloju zemljišta (do 50 cm), na gotovo svim lokacijama postoji povećanje koncentracije pojedinih od parametara ispitivanja.

Na grafikonu broj 1 je prikazan broj uzoraka u kojima je odstupao¹ neki od parametara ispitivanja.

REZULTATI ISPITIVANJA

Tokom 2023. godine, u cilju realizacije Programa ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda, uzorkovano je i laboratorijski ispitano ukupno 96 uzoraka zemljišta na 48 lokacija.

Rezultati sprovedenog laboratorijskog ispitivanja zagađenosti zemljišta na teritoriji Beograda pokazuju da u površnom sloju zemljišta (do 50 cm), na gotovo svim lokacijama postoji povećanje koncentracije pojedinih od parametara ispitivanja.

Na grafikonu broj 2 je prikazan broj uzoraka u kojima je odstupao² neki od parametara ispitivanja.


[2] Odnosi se na prekoračenje granične maksimalne i remedijacione vrednosti iz Uredbe (''Sl. Glasnik RS'' br. 30/2018 i 64/2019)