XIII Европска недеља превенције рака грлића материце 2019.
U Srbiji svakoga dana najmanje jedna žena umre a četiri žene obole od raka grlića materice...
U periodu od 21-27. januara 2019. godine u našoj zemlji će, trinaesti put za redom, biti obeležena Evropska nedelja prevencije raka grlića materice. U toj nedelji se održava veliki broj različitih aktivnosti koje imaju zajednički cilj, da unaprede svest javnosti o mogućnostima i važnosti prevencije raka grlića materice. Nosilac svih aktivnosti je Evropska asocijacija protiv raka grlića materice, a naša zemlja je od samog početka uključena u obeležavanje ovog važnog događaja.
Slogan ovogodišnje kampanje je da „Rano otkrivanje može sprečiti rak grlića materice“, a cilj je da se, kao i prethodnih godina, ženama prenese poruka da je rak grlića materice ozbiljna bolest koja se adekvatnim merama prevencije i pravovremenim otkrivanjem može sprečiti ili uspešno lečiti.
I pored dokazanih mera prevencije rak grlića materice u našoj zemlji već dugi niz godina nastavlja da bude jedan od vodećih uzroka oboljevanja i umiranja u ženskoj populaciji. Sa stopom oboljevanja od 29,4/100 000 i umiranja od 12,2/100.000 stanovnika naša zemlja se nalazi na neslavnom petom mestu u Evropi. Svake godine, oko 1.300 žena oboli, dok približno 500 izgubi život od ovog oboljenja koje se može sprečiti, što dodatno ističe značaj intenziviranja aktivnosti kojima se pažnja žena usmerava ne samo na mogućnost, već i na neophodnost korišćenja dostupnih mera prevencije.
Prema podacima Populacionog registra za rak, na području grada Beograda preko 4.600 žena živi sa ovom bolešću, dok svake godine od nje umre oko 100 naših sugrađanki. Samo u toku 2017. godine registrovano je 166 novih slučajeva bolesti. Iako je najveći broj obolelih žena iz starosne grupe 40-59 godina, poslednjih godina primetno je povećanje broja slučajeva u mlađoj populaciji, tako da je karcinom grlića materice u 2017. godini bio na trećem mestu najčešćih uzoka smrti žena generativnog doba (15-49 godina) u našem gradu.
Jedan od razloga velike smrtnosti od ovog oboljenja u našoj populaciji jeste i činjenica da je u prvoj fazi ova bolest uglavnom bez simptoma, ili su oni nespecifični, pa se gotovo 2/3 žena prvi put javi ginekologu kada je bolest već uzela maha. Tada samo lečenje postaje teško i neizvesno, i pored operativnog zahvata zahteva primenu agresivne radioterapije, što dovodi do značajnog produženja lečenja i različitih komplikacija, a sve to značajno povećava troškove i umanjuje šanse za izlečenje.
Većina ovih slučajeva mogla se sprečiti da je bolest otkrivena u ranoj fazi i da se na vreme pristupilo lečenju.
Redovni pregledi kod izabranog ginekologa, sprovođenje programa organizovanog skrininga i programa vakcinacije protiv HPV infekcije, imaju najveći značaj u prevenciji ove bolesti.
ŠTA TREBA DA ZNAMO O RAKU GRLIĆA MATERICERak grlića materice je zloćudni tumor, lokalizovan na donjem delu materice okrenutom ka vagini, koji nastaje kada se neke ćelije grlića materice izmene i počnu da se nekontrolisano umnožavaju. Najčešće se javlja između 35. i 50. godine života.DA LI SE RAK GRLIĆA MATERICE MOŽE SPREČITI? Razvoj ove bolesti se može sprečiti otkrivanjem ranih premalignih promena u ćelijama površinskog sloja grlića materice. Neke od ovih promena su blage, često bez ikakvih simptoma, i mogu se spontano povući, ali postoje i one koje, ukoliko se na vreme ne uklone, u periodu od nekoliko godina mogu da prerastu u rak grlića materice. SIMPTOMI KOJI UPOZORAVAJU NA POSTOJANJE RAKA GRLIĆA MATERICE
Postojanje jednog ili više navedenih simptoma budi sumnju na postojanje raka grlića materice i nikako ih ne treba zanemariti, naročito ukoliko traju duže vremena ili ukoliko se ponavljaju. Ukoliko ih uočite, obratite se svom izabranom lekaru! KOJI SU NAJČEŠĆI FAKTORI RIZIKA ZA NASTANAK RAKA GRLIĆA MATERICE? Osnovni faktor rizika je dugotrajana infekcija određenim tipovima Humanih papiloma virusa (HPV). Postoji preko 100 tipova HPV-a, od kojih oko 40 izaziva infekcije sluzokože polnih organa kod oba pola. Neki od njih uzrokuju promene u površinskim ćelijama grlića materice iz kojih vremenom može da se razvije rak grlića materice. U 99,7% slučajeva raka grlića materice postoji HPV infekcija! U čak 70% slučajeva uzročnik je neki od visokorizičnih tipova HPV-a (16 i 18), koji su dokazano onkogeni! Infekcija ovim virusom je česta kod seksualno aktivnih ljudi i najčešće prolazi sama, bez zbiljnijih zdravstvenih posledica. Međutim, ukoliko HPV infekcija traje duže vremena, rizik za nastanak raka grlića materice znatno se povećava. HPV infekcija je neophodan ali ne i dovoljan faktor rizika za nastanak raka grlića materice! KO JE POD POVEĆANIM RIZIKOM OD NASTANKA OVOG KARCINOMA? Pod velikim rizikom od nastanka raka grlića materice su žene :
KAKO MOŽETE SMANJITI RIZIK OD NASTANKA RAKA GRLIĆA MATERICE?
ZAŠTO SU VAŽNI PREVENTIVNI PREGLEDI? Cilj redovnih preventivnih pregleda je otkrivanje početnih promena na grliću materice pre nego što se razvije maligno oboljenje. Što se ranije otkriju promene, lečenje je lakše i uspešnije. Kada se rak već razvije, tretman postaje teži, a njegov uspeh je manje zagarantovan. Zapamtite, u početnim stadijumima bolesti najčešće nema nikakvih simptoma! O PREVENTIVNIM PREGLEDIMA I VAKCINI PROTIV HPV INFORMIŠITE SE U LIFLETU: PREVENCIJA RAKA GRLIĆA MATERICE |
